ابن ابیالحدید گوید: در جنگ صفین هنگامی که سپاه معاویه شریعه فرات را محاصره کردند و راه آب را بر آن حضرت بستند و سران شام به معاویه گفتند: بگذار همه از تشنگی بمیرند چنانکه عثمان را تشنه کشتند، علی علیهالسلام و یارانش از آنان خواستند که راه آب را باز کنند، سپاه معاویه گفتند: نه، به خدا سوگند تو را قطرهای نمیدهیم تا از تشنگی بمیری چنانکه عثمان لب تشنه جان سپرد. حضرت چون دید ناگزیر همه از تشنگی خواهند مرد، با یاران خود بر سپاه معاویه حملاتی پی در پی انجام داد تا پس از کشتاری فراوان که سرها و دستها از بدن جدا شدند، آنان را از جای خود دور کرد و خودشان بر آب دست یافتند و یاران معاویه در زمین خشک و بیآبی قرار گرفتند، یاران و شیعیان عرض کردند: ای امیر مؤمنان، آب را از آنان دریغ دار چنانکه آنان دریغ داشتند و قطرهای آب به آنان مده و با تیغ عطش آنان را از پای درآر و همه را دستگیر کن که دیگر نیازی به جنگ نیست. فرمود: نه، به خدا سوگند من با آنان مقابله به مثل نمیکنم، قسمتی از آب را برای آنان آزاد کنید. زیرا که لبه تیز تیغ ما برای آنان کافی است. [1] .
شاعر گوید:
ملکنا فکان العفو منا سجیة فلما ملکتم سال بالدم أبطح فحسبکم هذا التفاوت بیننا فکل اناء بالذی فیه ینضح
«چون ما بر شما دست یافتیم عفو و گذشت را پیشه ساختیم و چون شما بر ما دست یافتید سرزمین حجاز از خون جاری شد».
«همین تفاوت میان ما بس که از هر کوزه همان برون تراود که در اوست».
علامه دیاربکری گوید: راویت است هنگامی که علی علیهالسلام عمرو بن عبدود را کشت لباس او را در نیاورد؛ خواهر عمرو بر سر جنازه برادر حاضر شد، چون لباس را به تن او دید گفت: همرزم کریمی او را به قتل رسانده است؛ آن گاه از قاتل وی پرسید، گفتند: علی بن ابیطالب بوده. وی این دو بیت را سرود:
لو کان قاتل عمرو غیر قاتله لکنت أبکی علیه آخر الابد لکن قاتله من لایعاب به من کان یدعی قدیما بیضة البلد
«اگر قاتل عمرو غیر از این قاتل (یعنی علی علیهالسلام) بود تا پایان روزگار بر او میگریستم».
«اما قاتل او مردی است که عیبی بر برادرم در کشته شدن به دست او نیست، که او از قدیم بزرگترین مرد دیار عرب بوده است». [2] و [3] .
پی نوشت ها:
[1] شرح نهجالبلاغه23:1.
[2] تاریخ الخمیس488:1.
[3] نقل از امام علی بن ابیطالب علیهالسلام، ص776-775.
